ส้มเม่า

รากมะเม่าประกอบด้วยระบบรากแก้ว และระบบรากฝอย ส่วนลำต้นมะเม่าจัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีอายุนานหลายปี ลำต้นแตกกิ่งตั่งแต่ระดับล่าง กิ่งมีจำนวนมาก กิ่งค่อนข้างเล็ก แต่ใบดก ทำให้มองเห็นเป็นทรงพุ่มหนาทึบ ความสูงของลำต้นประมาณ 2-15 เมตร โดยเฉพาะมะเม่าหลวงที่พบมากในภาคอีสาน ซึ่งมีลำต้นสูงใหญ่ ใบใหญ่ อาจสูงได้มากกว่า 15 เมตร แต่ก็มีบางพันธุ์ เช่น มะเม่าไขปลาที่พบมากในภาคอีสานเช่นกัน จะมีลำต้นเตี้ย สูงประมาณ 2-5 เมตร และใบมีขนาดเล็กกว่า / ใบมะเม่า จัดเป็นพืชใบเลี้ยงคู่ที่ออกเป็นใบเดี่ยว เรียงเยื้องสลับบนกิ่ง ใบมีลักษณะป้อม และรี ปลายใบแหลม แผ่นใบเรียบ และเป็นมันเล็กน้อย แผ่นใบมีสีเขียวสด / ดอกมะเม่าออกเป็นช่อยาวบริเวณปลายกิ่ง คล้ายช่อดอกพริกไทย บนช่อมีดอกขนาดเล็กจำนวนมาก ดอกมีลักษณะสีครีม ดอกเพศผู้มีทั้งแยกอยู่คนละต้นกับดอกเพศเมีย และอยู่ต้นเดียวกันกับดอกเพศเมีย เมื่อดอกมีการผสมเกสรแล้วดอกจะร่วง คงเหลือเฉพาะผลขนาดเล็ก ดอกออกในช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม และผลจะทยอยสุกต่อเนื่องตั้งแต่เดือนสิงหาคม-กันยายน / ผลมะเม่า มีรูปร่างกลม มีขนาดผลประมาณผลพริกไท รวมกลุ่มออกบนช่อ ยาว 10-15 ซม. ย้อยลงมาตามกิ่งก้าน ผลดิบสีเขียว มีรสเปรี้ยวอมฝาด และค่อยเปลี่ยนเป็นเหลืองอมแดง มีรสเปรี้ยวจัด เมื่อสุกผลเปลี่ยนเป็นสีแดง มีรสเปรี้ยวอมหวานเล็กน้อย และเป็นสีดำเมื่อสุกจัด มีรสหวานอมเปรี้ยว เปลือกผล และเนื้อผลค่อนข้างบาง ภายในเป็นเมล็ด แข็งเล็กน้อย แต่สามารถเคี้ยวรับประทานได้ || ประโยชน์ : 1. ผลมะเม่า 1.1 ผลดิบ และผลสุกนำมารับประทานเป็นผลไม้สด 1.2 ผลสุกนำมาคั้นเป็นน้ำผลไม้ หรือเรียก น้ำมะเม่า 1.3 ผลดิบสีเขียว สีเหลืองอมแดง นำมาตำรับประทาน หรือที่เรียก ตำมะเม่า 1.4 ผลสุกนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ อาทิ แยม ไวน์ เป็นต้น 2. ยอดอ่อน นำมารับประทานสดเป็นผักคู่กับอาหาร หรือ ใช้ปรุงในอาหารประเภทต้มยำเพื่อให้มีรสเปรี้ยว เช่น ต้มส้มปลา แกงเห็ดเผาะ เป็นต้น 3. ต้นมะเม่ามีทรงพุ่มใหญ่ ใบดก ใบเขียวตลอดปี ซึ่งนอกเหนือจากประโยชน์ที่ได้จากผลแล้วยังมีประโยชน์เพื่อเป็นร่มเงาได้อีกประการ 4. ผลมะเม่าสุกจัดถือเป็นอาหารของสัตว์ป่า โดยเฉพาะนกชนิดต่างๆ 5. เนื้อไม้ใช้ทำเครื่องเรือน ไม้ตกแต่งบ้าน และเฟอร์นิเจอร์ เป็นต้น 6. กิ่งไม้ และเนื้อไม้นำมาเป็นไม้ใช้สอยอื่นๆ เช่น ทำเสารั้ว ทำฟืนประกอบอาหาร เป็นต้น (อ้างอิง ; https://puechkaset.com)

ชื่อท้องถิ่น = ส้มม่าว, มะเม่า

สถานที่ = ตลาดครูเทพมะนัง

จังหวัด = สตูล

อำเภอ = มะนัง

ตำบล = ปาล์มพัฒนา